رابطه جهت‌گیری‌های ارتباطی خانواده و احساس تنهایی: بررسی نقش واسطه‌ای هویت معنوی

هویت معنوی به عنوان تعریف و شناسایی خود بر اساس معنویت و تجارب معنوی، معرفی شده است. پژوهش حاضر با ارائه‌ی مدلی علّی پیرامون هویت معنوی به بررسی پیشایندها و پیامدهای آن پرداخته است. در این مدل جهت‌گیری‌های ارتباطی خانواده به عنوان متغیر برونزاد، هویت معنوی به عنوان متغیر واسطه‌ای و احساس تنهایی به عنوان متغیر درونزاد در نظر گرفته شدند. شرکت‌کنندگان این پژوهش 400 نفر (268 دختر و 132 پسر) از دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز بودند. و ابزار تجدید‌نظر شده‌ی الگوی ارتباطات خانواده (ریچی و فیتزپاتریک) و مقیاس احساس تنهایی اجتماعی _ عاطفی (دی‌توماسو و همکاران) را تکمیل نمودند، به منظور سنجش هویت معنوی نیز از پرسش‌نامه تهیه‌شده توسط محقق استفاده شد. به منظور تحلیل روابط، روش مدل معادلات ساختاری و برای تعیین نقش واسطه‌گری متغیر میانجی، روش بوت‌استرپ در نرم‌افزار AMOS به کار گرفته شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد جهت‌گیری گفت‌و‌شنود پیش‌بین هر سه نوع احساس تنهایی بوده اما جهت‌گیری همنوایی فقط تنهایی خانوادگی را بصورت مثبت و معنی‌دار پیش‌بینی نموده است. همچنین نتایج روشن ساخت که جهت‌گیری گفت‌و‌شنود پیش‌بین مثبت و معنی‌دار هر دو بعد باورهای ماورایی و اخلاقی هویت معنوی است. علاوه بر این نتایج حاکی از آن بود که هر دو بعد هویت معنوی در رابطه‌ی جهت‌گیری گفت‌و‌شنود با انواع احساس تنهایی نقش واسطه‌ای معناداری دارد. در مجموع، می‌توان بیان داشت که گفت‌و‌شنود به واسطه‌ی افزایش ابعاد هویت معنوی موجب کاهش سه نوع احساس تنهایی رمانتیک، خانوادگی و اجتماعی در افراد می‌شود.